Basın Açıklaması 05.12.2022
İSTANBUL KADIN KURULUŞLARI BİRLİĞİ
5 Aralık 1934
Kadınlara Milletvekili Seçme Seçilme Hakkı Tanındı,
88 Yılda Bir Arpa Boyu Yol Alınamadı!
Cumhuriyetimizin 100. Yılında
Demokrasinin Temel Kriteri Olan
Kadınların Siyasette Eşit Temsili Sağlanmalı
5 Aralık 1934 tarihi, Türkiye’de 1924 Anayasası ile sadece erkeklere tanınmış olan milletvekili seçme ve seçilme hakkının kadınlara da tanındığı gündür.
Anayasanın 10. ve 11. maddelerinde yapılan değişiklik çerçevesinde İntibah-ı Mebusan Kanunu’nda (Milletvekili Seçimi Kanunu) da aynı tarihte değişiklik yapılmış ve kadınların seçme seçilme hakkı uygulamaya geçirilmiştir.
1935 yılında yapılan genel seçimde 18 kadın milletvekili seçilmiş ve Türkiye “kadın milletvekili ile” Dünya’da ikinci sırada yer almıştır.
Ancak ne yazık ki, bu doğru başlangıç sürdürülmemiş, 88 yıl içinde bir arpa boyu yol alınamamış, günümüzde kadın milletvekili oranı %17,2’de kalmıştır.
Ülkemizde 1 milyon 680 bin kadın okuma yazma bilmiyor, kadın nüfusunun dörtte üçü ilköğretimden sonra eğitim fırsatına sahip olamamış; kadın istihdamı giderek azalıyor; her üç kadından biri ailede, iş yerinde, sokakta veya toplu taşımada şiddete uğruyor.
Kadınların karar verici konumlarda ve siyasette yeterli sayıda temsil edilmemesi, yaşamın her alanında cinsiyet ayrımcılığının giderek kökleşmesine yol açmakta ve gerçek demokrasinin yaşama geçirilmesinin önünde engel oluşturmaktadır.
Anayasamızın 10. Maddesi hükmüyle, yaşamın her alanında kadın erkek eşitliğini sağlama yükümlülüğü devlete verilmiştir. Seçim Kanunu’nda temsilde kadın erkek eşitliğinin sağlanması için bir düzenleme yapılması ve devletin bu eşitliği sağlamak amacıyla özel tedbirler alması gerektiğini, bunun eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanmayacağını bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Nüfusun yarısını oluşturan kadınların karar alma süreçlerine eşit sayıda katılamaması, siyasette eşit oranda temsil edilememesi, her şeyden önce bir demokrasi meselesidir.
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği olarak, Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde kurulan Cumhuriyetimizin 100. yaşına girerken “kadın erkek eşitliğinin” siyasette ve her alanda yaşama geçirilmesini istiyoruz.
Eşit temsile ve gerçek demokrasiye ulaşana dek mücadeleye devam diyoruz.
Av. Nazan Moroğlu
İKKB Koordinatörü
