03.03.2023
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği
Basın Açıklaması
Eğitimde ve Yönetimde Birliğin temeli
3 MART 3 DEVRIM YASASININ 99. YILDÖNÜMÜ
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924’te üç önemli yasa kabul edildi. Türkiye’yi laikleştiren yasalar olarak anılan 3 Mart 3 Devrim Yasası eğitimde birliğin ve laik hukukun öncü adımlarıdır.
3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen 3 Devrim Yasasıyla, ülkemizde ikili hukuk ve ikili eğitim sisteminin yanı sıra hilafet de kaldırılarak demokratik, laik hukuk devleti yolunda en büyük adım atılmıştır.
Kabul edilen ilk kanunla, dinin ve ordunun siyaset aracı olarak kullanılmasının önlenmesi amaçlanmıştır.
3 Mart 1924 tarih ve 429 sayılı yasayla din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını sağlamak üzere Şeriyye-Evkaf ve Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaletleri kaldırılmış, yerine Diyanet İşleri Başkanlığı; Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Genel Kurmay Başkanlığı kurulmuştur.
Kabul edilen ilk kanunla, dinin ve ordunun siyaset aracı olarak kullanılmasının önlenmesi amaçlanmıştır. Kanunun 1. maddesinde: “Türkiye Cumhuriyeti’nde halkın işleri ile ilgili yasaları yapmaya ve yürütmeye yalnız TBMM ile hükümet yetkilidir” denilmiş ve milletin egemenlik hakkının sadece yetkili organlarca kullanılabileceği vurgulanmıştır.
3 Mart 1924 tarihli ikinci kanun, Tevhid-i Tedrisat Kanunudur. Bu kanun ile yurttaşlar arasında eğitim yoluyla duygu, düşünce ve kültür birliğinin, dayanışmanın sağlanması amaçlanmıştır. İlkokuldan itibaren “eğitim birliği” ilkesine bağlı kalarak kadın erkek ayrımı yapmadan Cumhuriyetimizin kurucu değerlerine bağlı kuşakların yetiştirilmesini sağlamak hedeflenmiştir.
Tevhidi Tedrisat Kanununda “yurttaşların din bilgilerini doğru öğrenmeleri sağlamak amacıyla” 4. maddesinde; “Milli Eğitim Bakanlığı, dini bilgiler bakımından yüksek uzmanlar yetiştirmek üzere Üniversitede İlahiyat Fakültesi kuracak, ayrıca imamlık ve hatiplik gibi dini görevlerin yerine getirilmesiyle görevli memurların yetişmesi için de ayrı okullar açacaktır” hükmüne yer verilmiştir.
3 Mart 1924 tarihli üçüncü kanunla “Hilafetin kaldırılması” kabul edilmiştir. Böylece dinin siyasete alet edilmesi önlenmek istenmiştir.
İKKB olarak, günümüzde Cumhuriyetimizin kurucu değerlerinden, laik bilimsel eğitimden, demokrasinin temel kriteri olan kadın erkek eşitliğinden geri adım girişimlerinden kaygılıyız ancak Atatürk ilke ve devrimleriyle çizilen yol haritasından sapmalara karşı elele vererek mücadeleyi sürdürmekte kararlıyız.
Nazan MOROĞLU
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü
