Basın Bülteni 02.12.2022
İSTANBUL KADIN KURULUŞLARI BİRLİĞİ:
Boğaziçi Üniversitesi’nden Anayasa’ya Aykırı
İşe Alım Kriteri: ‘Cinsiyeti Erkek Olmak’!
Boğaziçi Üniversitesi resmi web sitesinden 29 Kasım’da Devlet Memurları Kanunu ve Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar uyarınca KPSS puanına göre sözleşmeli personel alınacağı ilanı yayınlandı.
Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğünce bilgisayar teknikeri alımı açısından yer verilen “cinsiyeti erkek olmak” kriteri Anayasa’ya ve uluslararası sözleşmelere aykırıdır.
Nitekim, 11 Aralık 2003 tarihinde ÖSYM web sayfasında yayınlanan Devlet Su İşleri, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’ne sınavla eleman alınacağına ilişkin ilanda yer verilen “cinsiyeti erkek olmak” kriteri kadınlar tarafından yargıya taşınmış ve Danıştay tarafından bu kriterin iptaline karar verilmiştir. Bunun üzerine 22 Ocak 2004 tarihinde “Personel Temininde Eşitlik İlkesine Uygun Hareket Edilmesi” konusunda bir Başbakanlık Genelgesi yayınlanmıştır (RG, Sayı : 25354).
Ancak, Danıştay’ın iptal kararından ve Başbakanlık Eşitlik Genelgesinden on dokuz yıl sonra, Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğünce işe alımda bir kez daha kadınlara karşı ayrımcılık oluşturan “cinsiyeti erkek olmak” kriterine yer verilmesi kabul edilemez bir geri adımdır.
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği (İKKB) olarak, aşağıda yer verilen uluslararası sözleşmeye ve iç hukuk kurallarına aykırı olması nedeniyle personel alımı ilanındaki “cinsiyeti erkek olmak” kriterinin kaldırılması gerektiğini B.Ü. rektörlüğünün ve kamuoyunun bilgisine sunarız.
Nazan Moroğlu
İKKB Koordinatörü
Bilgi notu:
Anayasa’nın 10. ve 70. maddelerini; Türkiye’nin taraf devlet olarak uygulamayı taahhüt ettiği BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Kaldırılması Sözleşmesinin 2. ve 11. maddeleri; İş Kanunu 5. maddesi hükümleri gereğince cinsiyete dayalı ayrımcılık yapılamaz, işe alımlarda ayrımcılık yapılması aynı zamanda suçtur.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 10’uncu maddesinde; “…Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz...” ve 70’inci maddesinde; “Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez” denilmektedir.
Türkiye’nin de taraf olduğu, Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her türlü Ayırımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesinin (CEDAW) 2. maddesinde; “Herhangi bir kişi veya kuruluşun kadınlara karşı ayırım yapma girişimini önlemek ve kadınlara karşı ayırımcılık oluşturan mevcut yasa, yönetmelik, adet ve uygulamaları değiştirmek veya feshetmek için yasal düzenlemeler de dahil gerekli bütün önlemler alınacaktır” ve Sözleşmenin 11. maddesinde; “Taraf devletler, kadın ve erkek eşitliği temelinde istihdam konularında kadına karşı ayırımcılığın ortadan kaldırılmasına yönelik bütün uygun önlemleri alacaklardır” ifadeleri yer almaktadır.
İş Kanunu 5/3 madde: “Eşit davranma ilkesi: İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.”
| Başbakanlık
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır |
|||
|
Dava; KPSS-2004/2 ve ek yerleştirme tercih kılavuzunun 252 kodunda yer alan ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü merkez teşkilâtına mühendis kadrosuna yapılacak atamalar için, ‘
‘cinsiyeti erkek olmak’ ibaresini içeren düzenlemenin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay 12.Daire şu kararı vermiştir: “Anayasanın 10.maddesine göre, …Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar. Aynı durumda olanlar için farklı düzenlemeler eşitliğe aykırılık oluşturur. Başka bir anlatımla, kişisel nitelikleri ve durumları özdeş olanlar arasında değişik uygulamalar yapılamaz. Aynı hukuksal durumda bulunan kişiler arasında cinsiyet farklılığının hukuksal eşitsizliğe gerekçe olabileceği kabul edilemez.
Kamu hizmetine girmede cinsiyet ayırımcılığına dayalı engelleyici yönde getirilen koşullar eşitlik ilkesine aykırı olacağı gibi, işlevselliği kalmayan meslek unvanlarının dolaylı olarak kişilerin elinden alınması suretiyle hak kaybına yol açacaktır. Olayda, kamu kurum ve kuruluşlarına, personel alımlarında, başvuru koşullarının görevin gerektirdiği nitelikler ve hizmet gerekleri doğrultusunda eşitlik ilkesine uygun bir şekilde belirlenmesi gerekmekte olup, bunun dışında hiçbir ayırım gözetilemeyeceği kuşkusuz olduğundan, tercih kılavuzunda Anayasanın 10 ve 70.maddelerinin öngördüğü eşitlik ilkesine aykırı bir şekilde düzenlenen koşulda hukuka uyarlık bulunmamaktadır”.
Danıştay. 12.Daire. Karar Tarihi:22.02.2006. Esas:2004/4382. Karar:2006/539. Bakınız. http://www.danistay.gov.tr/Kararlar Bilgi Bankası. E.T.19.03.2007.
