Laik hukukun ve hukuk birliğinin simgesi Devrim Yasamız Medeni Kanun 98 Yaşında
17 Şubat 1926 tarihinde kabul edilen Medeni Kanunun, laik Cumhuriyetimiz için, yurttaşlar için ve özellikle kadınlar için önemine ve değerine bir kez daha dikkat çekmek ve son dönemde iktidarın “sil baştan!” yazma girişimlerine izin vermeyeceğimizi kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.
Medeni Kanun, kişiler hukuku, aile hukuku, miras hukuku ve eşya hukuku kurallarıyla, yurttaşların doğumundan öncesinden ölümünden sonrasına kadar özel yaşam ilişkilerinin düzenlendiği temel kanundur.
Medeni Kanunumuz laik hukukun simgesidir ve aynı zamanda ülkede hukuk birliğinin yaşama geçirilmesini sağlamıştır. Atatürk’ün önderliğinde Cumhuriyetimizin ilk yıllarında yapılan hukuk devriminin ilk akla gelen temel yasasıdır, Medeni Kanun.
Medeni Kanun aynı zamanda bir kadın devrimidir.
98 yıl önce Medeni Kanun’un yürürlüğe girmesiyle kadınlar, evlenme, boşanma, mal varlığı, miras gibi özel yaşamlarına ilişkin haklar açısından eşit yurttaş konumuna gelmişlerdir: EVLİLİK YAŞI kuralı getirilmiş; erkeğin birden çok kadınla evlenebilmesi yerine TEK EŞLİLİK ve evlilik birliğinin “RESMİ NİKAH” ile kurulması kabul edilmiştir. “Erkeğin BOŞ OL” demesiyle boşanma yerine HAKİM KARARIYLA BOŞANMA”, kız ve erkek çocuklara “EŞİT MİRAS PAYI” kadın haklarının güvencesi olmuştur.
Ne yazık ki günümüzde, Medeni Kanunun yok sayılmasına yol açan söylemlere ve yasalarda yapılmak istenen ve yapılan değişikliklere tanık oluyoruz:
- Nüfus Hizmetleri Kanununda 17 Ekim 2017’de değişiklik yapıldı, “müftülere resmi nikah yetkisi” verilmesiyle laiklik göz ardı edilmesine yol açıldı.
- Medeni Kanunun 175 ve 176. maddelerinde düzenlenen yoksulluk nafakası hükmünün “Erkeğin hayatının ipotek altına almaktan kurtarılması” gerekçesiyle kaldırılması gündeme taşınmıştır. Oysa, Medeni Kanuna göre erkek eşlerin nafaka alması önünde bir engel yoktur, her iki eş de nafaka talep edebilir. Uygulamada genellikle boşanan kadının nafaka talep eden taraf olmasının nedeni, ülkemizde kadının eğitim durumu, ekonomik durumu ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorunlarından kaynaklanmaktadır.
- Arabuluculuk Kanununda arabuluculuğun İHTİYARİ olduğu belirtilmesine rağmen, Adalet Bakanlığınca yeniden gündeme getirilen “Aile Hukukunda Arabuluculuk” uygulamaya konulmak istenmektedir. Bunun ailede ve toplumda ve özellikle kadınlar açısından yol açacağı sakıncalara ve mağduriyete dikkat çekmek isteriz.
- ANAYASA Mahkemesi kararı yok sayıldı. 28 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazetede “Kadının Soyadı” maddesinin iptal edildiğine ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin kararı yayınlandı. Anayasa Mahkemesi eşler arası eşitliğe uygun yeni düzenleme yapılması için iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe gireceğine karar verdi. 28 Ocak 2024’de dokuz aylık süre doldu, ancak meclise henüz bu konuda bir yasa teklifi sunulmadı. Mutlak bir kişilik hakkı olan soyadı konusunda eşler arası eşitliğe uygun yeni bir düzenleme yapılması gerekiyor.
- Kadın sorunlarına çözüm üretecek Kadın Bakanlığı kaldırılmıştır, yeniden kurulmasına ihtiyaç vardır.
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği olarak, tüm kadınları ve laik Cumhuriyetimizi savunan herkesi bir kez daha kadın erkek eşitliğini bir demokrasi meselesi olarak dikkate almaya, kadını BİREY olarak gören zihniyetin yerleştirilmesine destek oluşturmaya ve MEDENİ KANUNUMUZA SAHİP ÇIKMAYA çağırıyoruz.
İKKB Koordinatörü Nazan Moroğlu
İKKB: Kadın Araştırmaları Derneği; İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi; TÜKD-Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği; TSKF-Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu; Atatürkçü Düşünce Derneği; Kadın Haklarını Koruma Derneği; TÜKD Bakırköy Şubesi; TSKF Etiler Şubesi; TSKF Boğaziçi Şubesi; Notre Dame De Sion’lular Derneği; Kadın ve Mücadele Derneği İstanbul Şb.; Çağdaş Anneler Derneği; Uluslararası Kadınlar Dayanışma Derneği İstanbul Şb.; Türkiye Yardım Sevenler Derneği Beyoğlu Şubesi; Çağdaş Eğitim Vakfı (ÇEV); KA-DER Kadıköy; İstanbul Dayanışma Platformu; Bakırköy Kent Konseyi Kadın Meclisi; Beşiktaş Kent Konseyi Kadın Meclisi; Şişli Kent Konseyi Kadın Meclisi.
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği – Kuruluşu:17 Şubat 1995
ORTAK PAYDAMIZ : Laiklik, Demokrasi, Eşitlik, Kadının İnsan Hakları
YOL HARİTAMIZ : Atatürk İlke ve Devrimleri
